Filtreye Gelen Tepkiler Çığ Gibi Büyüdü
Filtreyi kullanan videolar genellikle benzer bir formata sahipti: Kullanıcılar önce kendi doğal halleriyle görüntüleniyor, ardından TikTok’un yapay zeka destekli efekti devreye girerek fiziksel görünümlerini değiştiriyordu. Bu süreç sırasında Amerikalı şarkıcı Doechii’nin “Anxiety” (Anksiyete) adlı şarkısı arka planda çalıyordu.
Ancak filtre, kısa sürede tepki toplamaya başladı. Kullanıcılar, bu akımın özellikle beden algısı üzerinde olumsuz etkiler yarattığını ve alaycı bir tavır içerdiğini savundu. Bir sosyal medya kullanıcısı, “Bu trend, doğrudan bedenleriyle barışık olmaya çalışan insanlarla alay etmek anlamına geliyor” ifadelerini kullandı. Paylaşım, kısa sürede 5 binden fazla beğeni aldı.
Bir başka TikTok kullanıcısı olan Sadiebass16, tepkisini şu sözlerle dile getirdi:
“Düşünün, bu uygulamada sadece var olmaya çalışıyorsunuz ve binlerce insan yapay zeka filtresiyle sizin bedeninize benzer bir görüntü oluşturup onunla dalga geçiyor. İnsanlar ‘Düşünsene’ diyor, ama birçok insan zaten bunu yaşıyor.”
Filtreye yönelik eleştiriler büyüyünce, gençler için sağlık ve refah hizmetleri sunan Luna gibi kuruluşlar da devreye girerek TikTok’un güzellik algısını şekillendiren filtrelerine yönelik politikalarını gözden geçirmesi gerektiğini savundu.
TikTok Filtreyi Kaldırdı, Yeni Önlemler Aldı
TikTok, gelen tepkilerin ardından filtreyi uygulamadan tamamen kaldırdığını açıkladı. Şirket, filtreyle oluşturulan videoların “keşfet” bölümüne düşmemesi ve genç kullanıcı hesaplarında görünmemesi için ek önlemler aldığını duyurdu.
Şirket, BBC’ye yaptığı açıklamada, söz konusu filtrenin ByteDance bünyesindeki ancak bağımsız bir kuruluş olan CapCut tarafından platforma eklendiğini belirtti. TikTok, aynı zamanda CNN’in konuya ilişkin sorularına yanıt vermekten kaçındı.
Pazartesi sabahı itibarıyla TikTok’un mobil uygulamasında “kilolu gösteren filtre” araması herhangi bir sonuç vermezken, masaüstü sürümünde bazı eski içeriklere hala ulaşılabildiği görüldü.
Sosyal Medyada Güzellik Filtrelerine Eleştiriler Devam Ediyor
TikTok’ta eğlence amaçlı kullanılan yüzlerce farklı filtre bulunuyor. Ancak özellikle güzellik filtreleri, uzun zamandır uzmanların hedefinde. Tavşan kulakları veya köpek burnu gibi eğlenceli efektlerin aksine, fiziksel görünümü değiştiren filtrelerin genç kullanıcılar üzerinde özgüven kaybına ve sağlıksız güzellik algısına yol açabileceği belirtiliyor.
Konuya dair eleştirilerde bulunan TikTok içerik üreticisi SaffsStuff, 100 binden fazla izlenen bir videosunda şu ifadeleri kullandı:
“Bu eğlenceli bir şey değil, hafife alınacak bir durum da değil. Sosyal medyada giderek yaygınlaşan diyet kültürünün ve ‘heroin chic’ olarak adlandırılan aşırı zayıflık trendinin bir parçası.”
Uzmanlar, sosyal medya filtrelerinin estetik cerrahiye ilgiyi artırabileceğini de belirtiyor. 2019’da yapılan küçük çaplı bir araştırma, filtrelerin estetik ameliyatlara olan ilgiyi yükselttiğini ortaya koyarken, Harvard Business Review’un 2021’de yayımladığı bir çalışma, fiziksel görünümüne güvenen bireylerin bile yüzlerine uygulanan dijital “iyileştirmeler” nedeniyle rahatsızlık hissedebileceğini gösterdi.
TikTok, geçtiğimiz yıl kasım ayında gençler üzerindeki olumsuz etkileri azaltmak amacıyla 18 yaş altındaki kullanıcıların güzellik filtrelerine erişimini engellemişti. Buna rağmen, platformun estetik algıyı şekillendiren dijital efektleri ve bunların kullanıcılar üzerindeki psikolojik etkileri konusundaki tartışmalar devam ediyor
